ABY NIE SAMOTNIE

ABY NIE SAMOTNIE

Erdos współpracował z większą liczbą matematyków niż jakikolwiek inny matematyk w historii. Na przykład, owocem jego współpracy z Canfieldem i Pomerance’em aproksymacja Erdósa, Canfielda i Pomerance’a. Apofoksymację tę można wykorzystać do odkodowania za­szyfrowanych liczb, takich jak ogromne transakcje mię­dzybankowe lub po prostu numer karty kredytowej, kie­dy chcemy kupić książkę przez Internet.

LICZBA KEVINA BACONA IUB PAULA ERDÓSA

W (T/e „Kevin Bacon” staramy się w kilku krokach po­wiązać danego aktora z Kevinem Baconem. Matematycy iimj:i własną grę typu „Kevin Bacon”. Lubią oni wykazy­wać, jak blisko byli od napisania pracy z Erdosem – i i lu/lnic podają swoją liczbę Erdósa.

Na przykład, w internetowej gazetce „RISKS 20-24” HiMieinatyk Martin Ward umieścił swój artykuł pt.: Regu- /i// Urcak-ins at the Pentagon? Pisze on: „W każdym ty­godniu notuje się setki prób włamań, z czego 99,95% to próby nie udane. Powiedzmy, że takich prób jest w tygo­dniu 200. To znaczy, że w ciągu roku ma miejsce pięć „udanych” prób włamania się do systemów Pentagonu. Okazuje się, że czasem 99,95% to wielkość niewystar­czająca”. Podpisał swój artykuł: Martin Ward, liczba Erdósa 4.

NISKA LICZBA ERDÓSA, WYSOKA POZYCJA

Sam Erdos ma liczbę Erdósa równą zero. Około 500 ma­tematyków ma liczbę Erdósa „jeden” – to znaczy, że na­pisali pracę wspólnie z Erdósem. Około 5600 matematy­ków ma liczbę Erdósa „dwa”. Pisali oni pracę wspólnie z kimś, kto pisał pracę wspólnie z Erdósem.

Około 63 laureatów Nagrody Nobla ma liczbę Erdósa poniżej „dziewięciu”, a wszyscy laureaci prestiżowego medalu Fieldsa za osiągnięcia w matematyce mają liczbę Erdósa poniżej „sześciu”. Ronald Graham ma liczbę Erdósa „jeden”, a Albert Einstein „dwa”. Liczba Erdósa Andrew Wilesa wynosi natomiast „cztery”.

Słynny gracz w baseball, Henry L. „Hank” Aaron, ma liczbę Erdósa „dwa”. Razem bowiem z Carlem Pmeran- ce’m podpisywali tę samą piłkę, kiedy wspólnie zostali uhonorowani stopniem naukowym na Emory University w 1995 roku. Pomerance zaś napisał wiele prac wspólnie z Erdósem. Dzięki temu „Hank” Aaron zyskał swoją licz­bę Erdósa „dwa”.

Sam Erdós żartował na temat ułamkowych liczb Erdósa. Jeśli jakiś matematyk napisał wspólnie z nim n prac, to jego liczba Erdósa wynosi l/n. Inaczej mówiąc, jeśli ktoś napisał 12 prac z Erdósem, to jego liczba Erdósa wyniesie 1/12.

Mimo że ów genialny matematyk pracował z wielo- HHi naukowcami na całym świecie, to tylko dwóch z nich mu liczbę Erdósa niższą niż 1/50, a około trzydziestu ni/N/ii niż 1/10.

LICZBA ERDÓSA-BACONA?

Aktor/y są powiązani z Kevinem Baconem, natomiast mate- mfltycy z Erdósem. Bardzo mało osób ma powiązania zarów­no / Irdósem, jak i z Baconem.

ifdnym z nich jest Dan Kleitman. Jego liczba Erdosa-Bacona Wynosi trzy! Napisał on pracę wspólnie z Erdósem i wystąpił w filmie Buntownik z wyboru z Minnie Driver, która grała I*’/ w Uśpionych.

IUDÓS FILANTROP

KmMs był człowiekiem niezwykle hojnym. Kiedy w 1984 tuku otrzymał 50 tys. dolarów nagrody Wolfa, zatrzymał • lin siebie tylko 750 dolarów, a resztę rozdał, głównie mlmlym ludziom, by ich zachęcić do matematyki.

I idos zapalał iskrę zainteresowania wśród swoich stu­dentów, wypowiadając magiczne słowa: „Chciałbym pi /i iIstawić jeden z moich ulubionych problemów”. To /liiu /yło, że ma problem, którego sam nie rozwiązał, ale uważa, że mógłby to zrobić ktoś słuchający jego wykła­du /a pieniądze. Zapoczątkował ten zwyczaj w 1954 ro- I u Nagroda pieniężna mogła wynosić od 10 dolarów (za liii wy, ale ciekawy i podchwytliwy problem) do 10 tys. diilniów (za problem uważany przezeń za „beznadziej­ny¹ . którego rozwiązanie mogło zająć dziesięciolecia lub nawet stulecia).

Do roku 1984 zaoferował nagrody na łączną sumę 30 tys. dolarów, z czego przyszło mu zapłacić 5 tys. do­larów. Jednakże jego hojność wyrażała się nie tylko w dzieleniu posiadanymi pieniądzmi. Równe hojnie słu­żył swoim umysłem, z czego skorzystało kilka pokoleń młodych matematyków.

Zawsze poszukiwał i wspomagał utalentowanych młodych ludzi zainteresowanych matematyką. Dawał im do rozwiązania problemy, z którymi mogli sobie poradzić i obserwował ich postępy, traktując ich przy tym jak rów­nych sobie.

W 1984 roku Willy Moser, profesor matematyki na Uniwersytecie McGilla w Montrealu powiedział: „Obec­nie jest pewnie ze 100 matematyków, którzy rozwinęli się dzięki problemom, jakie Erdós im zasugerował i pomógł rozwiązać”.

HYPATIA

Hypatia (370-415) była egipską filozofką, a także pierwszą słynną matematyczką i astronomem. Słynęła z urody, elo­kwencji i wielkiego intelektu. Miała też wielu uczniów.

Niestety w tamtych czasach Aleksandrią targały napięcia między chrześcijanami i niechrześcijanami. Hypatia stanowi­ła zaś rzucający się w oczy symbol nauki i wiedzy, którą chrześcijanie uważali za pogańską i niechrześcijańską. Kiedy więc patriarchą Aleksandrii został Cyryl, jego zwolennicy na­padli Hypatię, rozdrapali jej skórę muszlami ostryg i zabili. Po tym incydencie Aleksandria podupadła intelektualnie i nie była już ośrodkiem nauki.