Koniec stresu pourazowego

Problemy psychiczne po traumatycznych przeżyciach

Ofiary traumatycznych wydarzeń przez długie miesiące lub lata cierpią na problemy psychiczne. Wszystko wyglądałoby inaczej, gdyby istniała tabletka, która wymazałaby wszystkie negatywne wspomnienia. Na razie nie dysponujemy takim lekiem, ale najnowsze odkrycie amerykańskich uczonych pokazuje, że jesteśmy na dobrej drodze. 

Identyfikacja genu odpowiedzialnego

Naukowcy z Instytutu Technologicznego w Massachusetts (MIT) twierdzą, że zidentyfikowali gen, który kieruje małą grupą innych genów, odpowiedzialnych za wymazywanie wspomnień z pamięci. Zwiększenie aktywności tego genu, znanego jako Tet 1, może pomóc ludziom w pozbyciu się zespołu stresu pourazowego dzięki zamianie nieprzyjemnych wspomnień na pozytywne asocjacje, mówi Li-Huei Tsai, dyrektor Picower Institute for Learning and Memory w MIT.

W ten sposób złe wspomnienia byłyby szybciej wymazywane z pamięci. Podobnie przeżycia mogą prowadzić do poważnych chorób psychicznych, które uniemożliwiają pacjentowi normalne funkcjonowanie. W badaniach naukowcy porównywali zachowania dwóch grup myszy. Podczas gdy jedna z nich miała aktywny gen Tet 1, u drugiej grupy dezaktywowano go. Obie grupy były trenowane, aby bać się jednej z klatek, w której otrzymywały łagodny wstrząs elektryczny. Gdy uczeni umieścili myszy w podobnej klatce, ale bez wstrząsu, obie grupy myszy zachowywały się inaczej. Myszy z działającym genem Tet 1 utraciły strach przed klatką, ponieważ traumatyczne przeżycie zostało w ich pamięci zastąpione przez inne informacje. Myszy pozbawione aktywnego genu pozostawały w ciągłym strachu. Dawny zapis w pamięci mówi im, że miejsce jest niebezpieczne, a równocześnie nowe informacje mówią o tym, że nie ma zagrożenia.

Obie wiadomości mieszają się w ich głowach i nie pozwalają podjąć żadnej decyzji. Nie nauczyły się nowej, poprawnej informacji. Myszy jakby się zacięły i nie mogą pozbyć się starej pamięci, mówi badacz Andrii Rudenko. Naukowcy zauważyli, że zwierzęta z nieaktywnym genem Tet 1 nie potrafią osłabić strachu w swojej pamięci. Po ponad pół wieku wykazano, te ekspresja genów i synteza białek są niezbędne do nauki i formowania nowych wspomnień. W tych badaniach sprawdzaliśmy, czy gen Tet 1 reguluje chemiczną modyfikację DNA, mówi Tsai.

Ta hipoteza potwierdziła się dzięki odkryciu, że Tet 1 wpływa na pamięć przez zmianę poziomu metylacji DNA (proces kierujący ekspresją genów). Okazał się, że u myszy bez aktywnego genu Tet 1 poziom metylacji DNA sięgał 60%, podczas gdy u zwykłych myszy wynosił 8%. Tak wysoki poziom metylacji hamuje działanie genu Npas4, który pomaga w tworzeniu nowych wspomnień. Dziś uczeni starają się znaleźć sposób, jak sztucznie zwiększyć aktywność genu. Najprawdopodobniejszym sposobem zwiększenia aktywności Tet 1 byłoby wykorzystanie leku w rodzaju aktywatora farmakologicznego, dodaje Rudenko. Musimy jednak pamiętać, że aktywator ten należy najpierw zidentyfikować. Niestety, to również nie będzie koniec pracy, gdyż trzeba będzie jeszcze określić np. prawidłowe dawkowanie.