Czy żarówki są naprawdę energooszczędne a jarzeniówki najtańsze?

Gdyby amerykański wynalazca Thomas Alva Edison (1847-1931) jeszcze żył, bardzo by się zdziwił, że żarówka z 1879 r. dotrwała do dzisiejszych czasów bez większych zmian. Najprawdopodobniej nie ucieszyłaby go decyzja Unii Europejskiej, że od września 2012 r. jego dzieło zostaje wycofane z rynku. Zostanie zastąpione przez żarówki energooszczędne i jarzeniowe. Rewolucyjna zmiana spowodowała pojawienie się wielu półprawd i mitów.

MIT 1: żarówki energooszczędne są drogie.

FAKT: Energooszczędne oświetlenie jest droższe od zwykłych żarówek. Żarówki jarzeniowe (z gwintem E27, jakie miały żarówki Edisona) kosztują ok. 15 zł. Ceny najbardziej oszczędnego oświetlenia LED wahają się od 15 do 30 zł. Eksperci twierdzą, że inwestycja zwróci się w niższych rachunkach za energię w ciągu kilku miesięcy. Żarówki energooszczędne zużywają aż 80% mniej energii, a żarówki LED aż 93%. Przeciętne gospodarstwo domowe (25 żarówek) dzięki wymianie żarówek na energooszczędne może mieć niższe rachunki o ponad 90 zł miesięcznie.

MIT 2: Nowy sposób oświetlenia ma nieprzyjemne światło. Czasem bolą od niego oczy i głowa.

FAKT: Niektóre żarówki energooszczędne na pierwszy rzut oka emitują „zimne” światło. Jednym z kolorów emitowanym przez żarówki LED jest „zimny biały”, który przypomina światło dzienne. Świetlówki i żarówki LED emitują różne rodzaje światła i można dobrać je do swoich preferencji. Wystarczy na opakowaniu doczytać się, jaka jest ich temperatura w Kelwinach (K jednostka temperatury termodynamicznej). Do miejsc odpoczynku i snu najlepsze są tony cieplejsze (2500-3300 K), do miejsc pracy lepsze są zimniejsze (3500-4500 K).

MIT 3: Żarówki LED świecą tylko na niebiesko.

FAKT: W żarówkach LED diody świecą rzeczywiście niebieskim światłem, ale podczas wbudowywania jej w żarówkę, dioda pokrywana jest filtrem, który zmienia kolor światła, nawet na klasyczny, ciepły odcień o wartości 2700 K.

MIT 4: żarówki LED i energooszczędne migają i nie świecą stabilnie.

FAKT: Żarówki dobrej jakości posiadają wbudowany statecznik częstotliwości, nie migają, ich światło nie jest szkodliwe dla zdrowia, a oczy nie odnotowują żadnych zakłóceń światła.

MIT 5: Wszystkie żarówki energooszczędne i LED mają podłużny kształt i nie da się ich zainstalować do niektórych typów lamp.

FAKT: Współcześnie wszystkie żarówki energooszczędne i LED produkowane są w różnych kształtach, które są identyczne z formami dawnych żarówek.

MIT 6: Na opakowaniach nowych żarówek znajdują się informacje, z których trudno poznać, jaką żarówkę wybrać.

FAKT: Największą zmianą jest rozróżnienie żarówek energooszczędnych na podstawie ilości dawanego światła. Podawana jest w lumenach (Im). W klasycznych żarówkach moc wyrażana była w Wattach np. 100 W, 75 W itp. Porównanie wartości lumenów (Im) z Wattami (W):

1300-1400 Lm = 100

W 920-970 Lm = 75 W

700-750 Lm = 60 W

410-430 Lm =40 W

220-230 Lm = 25 W

Na opakowaniach znajdują się również informacje o żywotności żarówki i barwie jej światła.

MIT 7: Żarówki LED zagrzewają się do wysokich temperatur.

FAKT: Żarówki LED nagrzewają się, ale mniej niż żarówki klasyczne. Jakość pasywnego chłodzenia i wykorzystania materiałów, z których wykonana jest żarówka LED, określa jej żywotność. Należy sprawdzić, jaki jest sposób chłodzenia. Najczęściej są to kratki, które umożliwiają powietrzu krążenie wokół diody, dzięki czemu jest ona efektywnie ochładzana (kratki odprowadzają ciepło). U innych żarówek (zwłaszcza tych do ok. 3 W) wystarczą zwykłe otwory w plastikowej oprawie lub wykorzystanie materiału, który efektywnie odprowadza ciepło.

MIT 8: Nie powinniśmy dotykać żarówek energooszczędnych gołą ręką.

FAKT: Dotyk dłoni nie niszczy w żaden sposób ani żarówek energooszczędnych ani LED. Nie należy dotykać  wyłącznie żarówek halogenowych.

MIT 9: Żarówki energooszczędne nie powinny być często włączane i wyłączane, gdyż skraca to ich żywotność.

FAKT: Współczesne typy żarówek są w większości testowane na 500 tys. włączeń i wyłączeń światła, co jest wystarczającą liczbą dla przeciętnego gospodarstwa domowego. Do miejsc, w których światło jest zapalane i gaszone ekstremalnie często (np. na klatce schodowej), dostępne są specjalne żarówki energooszczędne, która mają nieograniczoną liczbę włączania i wyłączania.

MIT 10: Mija dłuższy czas, zanim żarówki energooszczędne i LED rozświecą się pełnym światłem.

FAKT: Żarówki LED zapalają się od razu. W przypadku żarówek energooszczędnych czas ich rozświetlania jest praktycznie niewidoczny. Nowsze typy żarówek posiadają tzw. rapid start, w którym żarówka w ciągu 5 sekund osiąga 60% efektywności, a po 30 sekundach osiąga już 100%.

MIT. 11: W razie potrzeby klasyczne żarówki mogą nagrzewać pomieszczenie, a przez ich wymianę na żarówki energooszczędne wzrosną koszta ogrzewania domu.

FAKT: To bzdura! Klasyczna 100 W żarówka 92% energii przemienia na ciepło, ale na ogrzanie średniej wielkości pokoju potrzebujemy ok. 8500 W. Jeżeli chcielibyśmy ogrzać salon o powierzchni 28 m2, musielibyśmy użyć 93 żarówek o mocy 100 W. Kosztowałoby to nas ok. 125 zł dziennie!

MIT 12: W żarówkach energooszczędnych znajduje się trująca rtęć, którą można się otruć.

FAKT: Żarówki LED nie zawierają rtęci. Żarówki energooszczędne zawierają śladowe ilości rtęci, które mogłyby zaszkodzić człowiekowi tylko w przypadku, gdyby oblizywał elementy rozbitej żarówki.

MIT 13: Żarówki energooszczędne i jarzeniówki mają o wiele krótszą żywotność niż ich tradycyjna konkurentka.

FAKT: Żywotność klasycznej żarówki wynosi ok. 100 godz., żarówki LED świecą ok. 2040 tys. godz. Tutaj także prawdziwe jest stwierdzenie, że im lepszej jakości żarówka, tym dłużej świeci. Unikajmy niemarkowych produktów sprzedawanych na targach czy w Internecie.

MIT 14: Pomimo długiej żywotności opisanej na opakowaniu, żarówki energooszczędne często się psują i trzeba je szybko wymieniać.

FAKT: Nie spełnianie norm opisanych na opakowaniu jest częste w przypadku nie renomowanych marek, w których znajdują się tańsze zamienniki energooszczędnych i źródeł o niepewnej jakości. Renomowani producenci dają 2 letnią gwarancję na swój produkt i gwarantowana żywotność jest jak najbardziej realna.

 MIT 15: Zużyte żarówki energooszczędne możemy wyrzucać do odpadów komunalnych.

FAKT: Jarzeniówki zawierają rtęć (25 mg), dlatego też zużyte żarówki należy wyrzucać w wyznaczonych do tego miejscach. To chyba jedyna wada nowych źródeł światła.