10 MITÓW O SPANIU -CZY NAPRAWDĘ WYPOCZYWAMY?

Nieuniknionym elementem życia człowieka i innych kręgowców jest sen. Organizm potrzebuje go do prawidłowego funkcjonowania.

Człowiek przesypia średnio 1/3 swojego życia. Wokół snu i zasypiania narosło i już wiele mitów. Poznajcie niektóre z nich.

MIT 1: Sen to czas, w którym ciało i mózg przestają działać, aby odpoczywać.

FAKT: W czasie snu organizm jest spokojny, ale nie istnieją żadne dowody na to, aby wyłączał funkcjonowanie mózgu. Niektóre procesy fizjologiczne przebiegają podczas snu, chociaż są nieco spowolnione. Dotyczy to np. działania niektórych zmysłów, obniża się temperatura ciała i ciśnienie krwi, oddech staje się wolniejszy. W czasie snu ciało się regeneruje. Odnawiają się i naprawiają komórki i dochodzi do po wstawania nowych połączeń neuronowych w mózgu. W fazie głębokiego snu wspomnienia magazynują się w pamięci długotrwałej. Zwiększa się również wydzielanie niektórych hormonów (np. melatoniny).

MIT 2: Idealna długość snu wynosi 8 godzin.

FAKT: Niezbędna długość snu jest kwestią indywidualną. Średnia długość snu u zdrowej dorosłej osoby wynosi od 7 do 9 godzin.

MIT 3: Alkohol pomaga usnąć. FAKT: Mówi się, że kieliszek wina przed snem przyjemnie rozluźnia, dzięki czemu możecie szybciej zasnąć. Zależy jednak, ile kieliszków wypijecie. Mężczyzna może wypić maksymalnie 0,5 I piwa lub 2 dl wina, kobieta o 1/3 mniej. Jeśli przesadzicie z piciem, Wasz sen może być przerywany i możecie się często budzić. Alkohol wprawdzie pomaga pozbyć się napięć utrudniających zasypianie, ale równocześnie zakłóca fazy snu, które są niezbędne do regeneracji organizmu.

MIT 4: Ludzie wraz z wiekiem potrzebują coraz mniej snu.

FAKT: Jeden z najżywszych mitów o śnie mówi o tym, że starsze osoby nie potrzebują dużo snu. W rzeczywistości krótszy sen seniorów nie jest wynikiem mniejszego zapotrzebowania, ale skutkiem chorób. Jakość i długość snu u zdrowych seniorów jest taka sama jak u młodych ludzi. Według badań amerykańskich naukowców z Portland State University w Oregonie 2/3 seniorów po 65. roku życia śpi średnio 7,5 godziny. Ich sen nocny jest wielokrotnie przerywany, ale seniorzy często nadrabiają to drzemkami w ciągu dnia.

MIT 5: Długi nocny sen może wyleczyć dzienne zmęczenie.

FAKT: Liczy się nie tylko ilość, lecz prze de wszystkim jakość snu. Możecie spać 8 czy 9 godzin i obudzić się niewyspanymi, jeżeli jakość Waszego snu nie była odpowiednia. Na jakość snu wpływają różne zaburzenia snu oraz problemy zdrowotne. W takim przypadku należy szukać innych przyczyn zmęczenia.

MIT 6: Możemy nadrobić niedospanie tygodniowe, jeżeli pośpimy dłużej w weekend.

FAKT: Możliwość dłuższego snu w weekend jest kusząca, ale leniuchowanie w pościeli nie odrobi snu straconego w tygodniu. Chociaż tym sposobem możemy spłacić część długu wobec snu, to nie uda nam się odrobić wszystkich zaległości. Dla zdrowego snu o wiele ważniejsze jest zbudowanie regularnego cyklu chodzenie spać i wstawanie mniej więcej w tym samym czasie. Ponadto jeśli pośpicie dłużej w weekend, możecie wpłynąć na swój zegar biologiczny, przez co będzie Wam tylko trudniej wstać w poniedziałek do pracy.

MIT 7: Krótka drzemka w ciągu dnia jest tylko stratą czasu

FAKT: W przypadku snu w ciągu dnia aktualne jest stwierdzenie wszystko z umiarem. Przy dłuższym spaniu i drzemaniu paradoksalnie będziecie czuć się jeszcze bardziej zmęczeni i rozbici. Krótka 15 minutowa drzemka może zdziałać cuda i odświeżyć nie tylko ciało i umysł. Na tym opiera się sens popołudniowej sjesty, którą od niepamiętnych czasów praktykują narody południowe, np. Hiszpanie, Włosi czy Grecy. Badania greckich naukowców wykazały, że popołudniowa sjesta o 12% obniża prawdopodobieństwo wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych u mężczyzn i zmniejsza ryzyko śmierci na te choroby aż o 40%.

MIT 8: Możemy wykształcić w sobie mniejsze potrzeby snu.

FAKT: W rzeczywistości nie istnieje żaden sposób na manipulację z czasem niezbędnym do idealnego wyspania. Jedyne, co można tym osiągnąć, to powiększanie długu snu, który będzie miał negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu. Badania lekarskie pokazały, że im bardziej niewyspani ludzie, tym gorsze wyniki w testach psychologicznych i tym dłuższy czas reakcji. Ludzie nie uświadamiają sobie, jak bardzo ospali są w rzeczywistości. Może mieć to poważne konsekwencje np. podczas kierowania pojazdem czy w pracy wymagającej wyjątkowego skupienia i uwagi.

MIT 9: Główną przyczyną bezsenności jest stres.

FAKT: To prawda, że poczucie lęku czy stresu może powodować krótki okres bezsenności, ale długotrwale problemy ze snem mogą być wynikiem działania wielu innych czynników. Nocny sen mogą zakłócać niektóre leki czy choroby. Częste przyczyny to depresja, stany lękowe, astma, artretyzm i inne problemy zdrowotne. Niektórzy ludzi cierpiący na długotrwałą bezsenność, nocą wydają się aktywniejsi, co jeszcze bardziej utrudnia im zasypianie.

MIT 10: Chrapanie to normalna część snu.

FAKT: Mówi się, że każdy człowiek trochę chrapie. Jednak to nieprawda, ale chrapanie rzeczywiście jest częstą dolegliwością. W żadnym przypadku nie możemy mówić o normalnym przejawie snu. Prawie zawsze chrapanie sygnalizuje jakiś problem zdrowotny. Chrapiemy np., gdy mamy zatka my nos i możemy oddychać tylko przez usta. W trudniejszych przypadkach chrapanie może sygnalizować poważne zaburzenie snu bezdech. Jest to związane z wysokim ciśnieniem krwi, które zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.