Straciliście węch? Pomoże Wam wirus grypy!

Pozwoliłem sobie zakupić taki drobny… Marek podaje nieśmiało Magdzie wielką różę na obiecujący początek ich znajomości. Ojej, dziękuję, nie musiałeś, czerwieni się Magda. Nie powąchasz? dziwi się Marek. Magda niepewnie podtyka sobie różę pod sam nos. Hmm, pięknie pachnie. Jednak w rzeczywistości nic nie czuje..

Jak pachną świeżo wyprane ręczniki? Jak kuszące perfumy? A pieczeń? Cieknie Wam ślinka? Większość z nas potrafi poczuć te konkretne zapachy. Istnieją również osoby, dla których „zapach” to puste słowo. Co blokuje nasz nos? Utrata zdolności odbierania bodźców zapachowych nazywana jest anosmią. Nie jest to choroba, która w znaczący sposób upośledza życie człowieka, jednak potrafi je utrudnić (chociaż w przypadku najgorszych, nieprzyjemnych zapachów jest to przydatna choroba…). Dziecko może narodzić się już bez komórek węchowych. Jednak częściej anosmia pojawia się w trakcie życia. Istnieje wiele przyczyn zapalenia układu komorowego mózgu, uszkodzenie nerwu węchowego w wyniku ciężkiego urazu czaszki, złośliwe i łagodne nowotwory mózgu. Komórki węchowe mogą zostać uszkodzone także przez opary szkodliwych substancji. Utrata węchu może być przejściowa lub trwała.

Terapia rzęskowa
Ostatnie badania amerykańskich ekspertów z Uniwersytetu Michigan wykazały, że osobom, które mają nos tylko dla ozdoby, mogłaby pomóc nowa terapia genowa! Kluczem do przywrócenia węchu jest regeneracja rzęsek (cilid). Każda komórka węchowa zawiera ok. 12 rzęsek. Sięgają one do warstwy śluzu, który je nawilża i zatrzymuje cząsteczki kurzu. Rzęski zwiększają również powierzchnię każdej komórki węchowej, wzmacniając ich wrażliwość na zapachy. Osoby z uszkodzonymi komórkami węchowymi mają niewystarczającą liczbę rzęsek, i dlatego naukowcy starają się znaleźć sposób ich wyprodukowania. Dlatego przeprowadzili eksperyment na myszach z wadą genetyczną, która wpływa na białko o nazwie IFT88. Wada powoduje, że gryzonie te mają w ciele mniej rzęsek niż pozostałe myszy.
 Zakażenie dla zdrowia
Myszy potrzebują węchu do życia bardziej niż ludzie. Dlatego uszkodzenie tego zmysłu może prowadzić do złego odżywiania i przedwczesnej śmierci. Jednak dodanie do komórek zdrowego białka IFT88nie było łatwe. Uczeni wpadli na pomysł, by dołączyć gen produkujący to białko do wirusa grypy z normalnym DNA. Zakażali wirusem myszy, równocześnie wprowadzając do ich ciała nową informację genetyczną. Zastosowanie terapii genowej na myszach cierpiących na dysfunkcję rzęsek umożliwiło ochronę i przywrócenie funkcji węchowej. Zmusiliśmy komórki węchowe, aby wyprodukowały rzęski, których im brakowało, wyjaśnia badacz Jeffrey Martens. Po 14 dniach myszy przybrały na wadze o 60%, co jasno dowiodło, że ich nawyki żywieniowe uległy poprawie. Kolejne testy potwierdziły, że ich neurony działają prawidłowo. Uczeni wierzą, że terapia genowa będzie równie skuteczna u ludzi.

DLACZEGO NIE MOŻEMY ROWNAC SIĘ Z PSEM?
W porównaniu z innymi zwierzętami wszyscy ludzie są praktycznie pozbawieni węchu. Człowiek jest stworzeniem mikrosmatycznym, tzn. osobnikiem ze słabym węchem. Głównym powodem jest wielkość śluzówki węchowej, która ma zaledwie 4,8 do 5 cm2. Ale np. pies należy do zwierząt makrosmatycznych jego śluzówka zajmuje w nosie powierzchnię od 70 do 200 cm2! Podczas gdy ludzie mają ok. 5 mln komórek węchowych, psy mają ich aż 100 do 225 mln! Wszystko to zapewnia im doskonały węch. Na pewno wiecie, że psy mają stale wilgotny nos. Powodują to wilgotne wydzieliny gruczołu. Dzięki temu każdy pies potrafi zarejestrować najlżejszy prąd powietrza, na którym znajduje się delikatny zapach z oddalonego miejsca. To jeden z powodów, dla których pies wie, że pan wraca do domu jeszcze przed przekroczeniem przez niego progu.