Reguły społeczne

Reguły społeczne są wyuczonymi w interakcji z otoczeniem schematami zachowań. Stanowią swojego rodzaju „drogę na skróty”, pozwalającą na natychmiastowa podjęcie działania bez zbędnej analizy. Taka analiza to w wielu wypadkach „niepotrzebny koszt”, działanie, które pochłania czas i energię zużytą na myślenie. Człowiek nie musi zastanawiać się nad tym jak ma postąpić w danej sytuacji, tylko działa niemal jak automat. Kiedy pojawia się określona akcja, natychmiast uruchamiana jest odpowiadająca tej akcji wyuczona reakcja. W wielu wypadkach takie działanie jest korzystne dla człowieka, ale nie zawsze. Chodzi o to, że automatyczne i bezmyślne postępowanie, zgodnie z daną regułą społeczną, często mści się na postępującej zgodnie z nią osobą. Zwiaszcza wtedy, gdy inni znający te mechanizmy, wykorzystują je do osiągania osobistych korzyści.

Istnieje kilka podstawkowych reguł społecznych. Większość z nich została zebrana i szczegółowo opisana przez amerykańskiego profesora psychologii społecznej Roberta B. Cialdini.

Do opisanych i zbadanych przez niego reguł należą:

–   Reguła wzajemności

–   Reguła konsekwencji

–   Reguła lubienia

–   Reguła niedostępności

–   Reguła autorytetu

–   Społeczny dowód słuszności

Oprócz wymienionych wcześniej reguł Cialdini’ego, istnieje jeszcze kilka innych, którym nie poświęcił zbyt wiele uw^agi, jako że są one dość oczywiste i dobrze znane każdemu.

Do reguł tych należą:

–   Reguła maksymalizacji korzyści

–   Reguła uproszczonej oceny szans

–  Zasada kontrastu